XXXXV Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowego Stowarzyszenia Tunelowego i Przestrzeni Podziemnej ITA-AITES

Światowy Kongres Tunelowy WTC 2019 odbył się w dniach od 3 do 9 maja 2019 roku w Neapolu we Włoszech. Wybór tego miasta nie był przypadkowy. Neapol reprezentuje włoski styl życia z archeologią, architekturą, sztuką, jego atrakcjami turystycznymi i oczywiście wszechobecnymi tunelami. Stacja metra Toledo linii nr 1 zdobyła nagrodę ITA-AITES w 2015 roku za „Innowacyjne wykorzystanie przestrzeni podziemnej”. Jest to wyjątkowy przykład zdecentralizowanego muzeum, oferującego dynamiczne obcowanie mieszkańców miasta ze sztuką, podczas ich codziennych podróży metrem.

Kongres ten został zorganizowany wspólnie przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Robót Podziemnych (ITA-AITES) i Societa Italiana Gallerie (Włoskie Stowarzyszenie Tunelowe). W obradach wzięła udział rekordowa liczba uczestników – 2700 osób z 73 krajów członkowskich ITA, w tym kilkanaście osób z Polski.

Obrady plenarne, sesje techniczne i posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego i Grup Roboczych odbywały się w historycznym, zarazem jednak nowoczesnym Centrum Kongresowym Mostra d’Oltremare (fot. 1). Tam też zlokalizowana była wystawa, na której zaprezentowano ponad 230 stoisk firm z całego świata.

Każdy kongres WTC rozpoczyna kilkugodzinna ceremonia otwarcia. W tym roku, ceremonia ta odbywała się symultanicznie w dwóch audytoriach połączonych wideo transmisją. W obydwu salach naprzemiennie odbywały się wystąpienia gości, przemówienia, referaty oraz koncerty Sereny Rossi (fot. 2). Kongres otworzyli mistrzowie ceremonii Serena Rossi i Mauro Moretti, następnie zgromadzonych widzów powitali burmistrz Neapolu Luigi De Magistris (fot. 3), przedstawiciel Ministerstwa Infrastruktury i Transportu Gianfranco Battisti, przewodniczący komitetu organizacyjnego WTC 2019 Pietro Salini, prezydent Societa Italiana Gallerie Andrea Pigorini oraz prezydent Międzynarodowego Stowarzyszenia Robót Podziemnych ITA-AITES Tarcisio Celestino. W pierwszej części ceremonii otwarcia wygłoszone zostały dwa referaty na zaproszenie:

  • Alessandro Viscigliosi z Universita di Architettura La Sapienza Roma -Architecture in negative: the form of the void (Architektura w negatywie: forma pustki),
  • Guido Tonelli z CERN – Tunnels for knowledge (Tunele dla wiedzy).

W drugiej części ceremonii otwarcia, po przerwie podczas której miała miejsce uroczystość inauguracji wystawy stoisk firmowych, tradycyjnie, wygłoszony został wykład specjalny Sir Muir Wood Lecture poświęcony pamięci pierwszego, Honorowego Prezydenta ITA-AITES. Wykład ten odbył się po raz dziesiąty, a referat pt. „Pushing boundaries in tunneling together” (Wspólne przekraczanie granic w tunelowaniu) wygłosił dr Martin Herrenknecht właściciel i założyciel firmy Herrenknecht AG. (fot. 4). Wykład prezentował przekrojowo i bardzo barwnie kolejne wyzwania (kroki milowe) w tunelowaniu za pomocą tarcz zmechanizowanych. Pełny tekst Muir Wood Lecture można znaleźć pod adresem https://about.ita-aites.org/publications/muir-wood-lecture.

W tej części ceremonii wygłoszone zostały jeszcze trzy referaty, tzw. keynote lectures. Referaty te wygłosili:

  • Gianluigi Castelli – Prezydent Ferrovie dello Stato Italiane. Tytuł referatu „Digital tunnels” (Tunele cyfrowe),
  • Ennio Cascetta – Prezydent Metropolitana di Napoli, profesor Uniwersytetu Federico II Napoli. Tytuł referatu “Tunnelling the most beautiful metro in the world” (Tunelowanie najpiękniejszego metra na świecie)
  • Martin Knights – FREng, były prezydent ITA-AITES oraz fundator Muzeum Brunel. Tytuł referatu „The Brunel’s Tunnel of London” (Tunel Brunela w Londynie).

Na zakończenie ceremonii otwarcia kongresu wręczone zostały nagrody Fundacji ITACET. Panowie Felix Amberg i Piergiorgio Grasso z Fundacji ITACET nagrodzili AFTES (French tunnelling and underground space association) oraz profesora Sebastiano Pelizza z Politecnico di Torino (fot. 5) w uznaniu ich wieloletniej współpracy i wsparcia dla Fundacji ITACET.

Na konferencję zgłoszono ponad 1000 streszczeń referatów, z czego po rygorystycznym procesie recenzji, wydrukowanych zostało 670 rozszerzonych streszczeń i tyleż samo pełnych tekstów referatów znalazło się w materiałach konferencyjnych na nośniku elektronicznym. Ostatecznie, do wygłoszenia swoich referatów podczas 20. minutowych wystąpień, zaproszono 180 autorów, a 405 referatów zaprezentowano w nowoczesnej postaci e-plakatów. Wśród referatów prezentowanych w postaci e-plakatu były również referaty z Polski: Bogusz W. Risk mamagement for tunnelling-induced deformations in relations to Eurocodes oraz Mitew-Czajewska M., Tomczak U. A case study of excavation induced displacements in dense urban area.

Materiały konferencyjne pogrupowano w następujące sesje tematyczne:

  1. Archeologia, Architektura i Sztuka w budownictwie podziemnym
  2. Zrównoważony rozwój środowiskowy w budownictwie podziemnym
  3. Wiedza geologiczna i geotechniczna oraz wymagania do realizacji projektu
  4. Wzmacnianie masywu gruntowego w budownictwie podziemnym
  5. Innowacje w budownictwie podziemnym, materiały i sprzęt
  6. Tunele długie i głębokie
  7. Komunikacja publiczna i świadomość
  8. Zarządzanie ryzykiem, kontrakty oraz aspekty finansowe
  9. Bezpieczeństwo w budownictwie podziemnym
  10. Strategiczne wykorzystanie przestrzeni podziemnej
  11. Tunele miejskie

Podobnie jak podczas poprzednich kongresów, drugiego dnia konferencji odbyły się Sesja Otwarta (ITA Open Session). W tym roku, temat przewodni Sesji Otwartej brzmiał „Tunnels a resilient link between past and future” (Tunele – żywotne połączenie między przeszłością a przyszłością). Zwyczajowo, w pierwszej części Sesji Otwartej ITA prezentowane są wyniki prac Grup Roboczych (Working Groups) i Komitetów (ITAtech – Committee on technologies, ITA COSUF – Committee on Operational Safety of Underground Facilities). Przedstawiono opracowania wydane w roku bieżącym przez ITA-AITES, jako tzw. rekomendacje lub zalecenia (Reccomandations or Guidelines). Są to:

  • Guidelines for the design of segmental tunnel linings – wytyczne projektowania tubingów zbrojonych zbrojeniem rozproszonym opracowane przez Grupę Roboczą 2 (WG2)
  • Guide to ITA/BTS CAWG Report 10 for Clients and others not familiar with high pressure compressed air work – przewodnik dotyczący wymagań i zasad pracy w środowisku sprężonego powietrza – opracowany przez Grupę Roboczą 5 (WG5)
  • Handling, treatment and disposal of tunel spoil materials – zalecenia dotyczące zagospodarowania i recyklingu materiałów wydobywanych przy tunelowaniu – opracowane przez Grupy Robocze 14 i 15 (WG14/15)
  • Practical approach for controlling the blasting vibration and optimizing advance in urban tunnelling – przewodnik praktyczny postępu robót i kontroli drgań wywołanych metodami strzałowymi w tunelowaniu w miastach – opracowane przez ITAtech
  • Guidelines on rebuilds of machinery for mechanized tunnelling excavation – volume 1: design aspects – wytyczne dotyczące przebudowy maszyn do zmechanizowanego tunelowania – opracowane przez ITAtech
  • Current practice on cross-passage design to support safety in rail and metro tunnels – wytyczne dotyczące projektowania poprzecznych tuneli ewakuacyjnych w celu zwiększenia bezpieczeństwa w tunelach kolejowych I metra – opracowane przez ITA Cosuf
  • Condition of Contract for Underground Works (Emerald Book) – Warunki kontraktowe dla budowli podziemnych (Szmaragdowa księga FIDIC)- ITA-FIDIC

Wszystkie te opracowania dostępne są na stronie https://about.ita-aites.org/wg-committees. Można je pobrać bezpłatnie w wersji pdf. W wielu krajach członkowskich ITA, zalecenia i wytyczne publikowane przez ITA są traktowane jak normy. Publikacje te są źródłem wielu cennych wiadomości.

W drugiej części Sesji Otwartej odbyły się dwa panele dyskusyjne. Pierwszy dotyczył zagadnień żywotności tuneli. Dyskutowano na czy i w jakim zakresie wymagania dotyczące długoterminowego użytkowania i obsługi tuneli są uwzględniane na etapie projektowania, budowy oraz analiz finansowych. Podczas drugiego panelu omawiano kwestie monitoringu, nadzoru oraz prac konserwacyjnych. W panelach uczestniczą zaproszeni specjaliści (właściciele, finansiści, projektanci, wykonawcy oraz przedstawiciele nadzoru) wywodzący się z Grup Roboczych i państw członkowskich ITA-AITES.

Sesje komitetu ITACUS odbyły się w tym roku aż czterokrotnie na specjalnych sesjach wyjazdowych AAA (Architecture Art Archeology) poza centrum kongresowym Mostra d’Oltremare w zabytkowym dworze Palazzo Serra di Cassano i połączone były ze zwiedzaniem sekretnego tunelu Burbonów. Budowę tunelu, który miał na celu połączenie Pałacu Królewskiego z placem Wiktorii, rozpoczęto w 1853 roku. Ze względu na liczne przeszkody budowa nie została nigdy ukończona. Przed wybuchem II wojny światowej w tunelu składowano skonfiskowane samochody i motocykle (fot. 6), a w czasie wojny tunel służył jako schron. Obecnie jest przepięknie oświetlony i udostępniony do zwiedzania (fot. 7).

Tradycyjnie Kongresowi towarzyszyła wystawa firm związanych z budownictwem podziemnym oraz wycieczki techniczne ostatniego dnia obrad. W ramach wycieczek technicznych do wyboru dostępne były następujące budowy:

  • budowa linii szybkiej kolei z Neapolu do Bari (The Naples-Bari high speed railway line) ze szczególnym naciskiem na prezentację dwóch tuneli: Casalnuovo i Monte Aglio,
  • budowa linii metra nr 1 i nr 6, w tym budowa pięciu stacji (Capodichino, Centro Direzionale, Municipio, Chiaia, San Pasquale) oraz tuneli budowanych obecnie między stacjami Capodichino i Centro Direzionale,
  • budowa linii C metra w Rzymie, w tym zwiedzanie stacji metra/muzeum San Giovanni oraz budowę przedłużenia T3 tej linii,
  • budowa tunelu Brenner base – najdłuższego tunelu kolejowego na świecie.

W ramach programu dla osób towarzyszących zorganizowano zwiedzanie Neapolu i jego okolic, np. wycieczkę na wyspę Capri, wybrzeże Amalfi i oczywiście zwiedzanie Pompejów oraz wejście na wulkan Wezuwiusz. Więcej informacji o kongresie WTC 2019 i imprezach towarzyszących można przeczytać na stronie internetowej http://www.wtc2019.com/.

XXXXV Zgromadzenie Ogólne ITA-AITES

XXXXV Zgromadzenie Ogólne International Tunnelling and Underground Space Association odbyło się w dniach 5 i 8 maja 2019 roku podczas kongresu tunelowego w Neapolu (fot. 8). Wzięło w nim udział lub było reprezentowanych 62 delegatów spośród 78 krajów członkowskich. Albania, Kenia i Liban zostały przyjęte jako nowe państwa członkowskie. Przedstawiono sprawozdanie z prac Zarządu obejmującego okres od ostatniego Zgromadzenia Ogólnego w Dubaju w 2018 roku oraz raporty finansowe i audytorskie. W roku poprzedzającym Zgromadzenie Ogólne w Neapolu stowarzyszenie zarejestrowało 16. nowych członków stowarzyszonych (5 członków zbiorowych, 4 członków indywidualnych, 4 członków COSUF i 3 członków CUS). Obecnie W ITA-AITES zrzeszonych jest 78. państw członkowskich oraz 259 członków stowarzyszonych (165 zbiorowych i 94 indywidualnych). W roku bieżącym przyjęto również 2. nowych członków wspierających, firmy: TPH Bausysteme GmbH (Niemcy) i Bentley Systems Europe B. V. (Holandia). Łącznie zarejestrowanych jest obecnie 45. członków wspierających (Sponsorów). Reprezentantem sponsorów w Zgromadzeniu Ogólnym na lata 2016-2020 pozostaje Pekka Nieminen z firmy Sandvik.

Podczas drugiego posiedzenia Zgromadzenia Ogólnego, w środę 8 maja, przeprowadzone zostały wybory Prezydenta oraz członków Zarządu ITA-AITES na kadencję 2019-2022. Nowym prezydentem ITA AITES została pani profesor Jinxiu (Jenny) Yan z Chin (fot. 9).

W skład Zarządu ITA-AITES wchodzą obecnie (fot. 10):

  • Jinxiu (Jenny) Yan, prezydent, Chiny (2019-2022)
  • Tarcisio Celestino, były prezydent, Brazylia (2019-2022),
  • Lars Babendererde, pierwszy wiceprezydent, Niemcy (2019-2022)
  • Arnold Dix, wiceprezydent, Australia (2019-2022)
  • Randall Essex, wiceprezydent, USA (2019-2022)
  • Giuseppe Lunardi, wiceprezydent, Włochy
  • Abidemi Agwor, członek, Nigeria (2019-2022)
  • Hamdi Aydin, członek, Turcja (2019-2022)
  • Hangseok Choi, członek, Korea (2019-2022)
  • Jeyatharan Kumarasamy, członek, Singapur (2019-2022)
  • Andres Marulanda, członek, Kolumbia (2019-2022)
  • Jamal Rostami, członek, Iran (2019-2022)
  • Gérard Seingre, skarbnik, Szwajcaria (2019-2022)
  • Teik Aun Ooi, Malezja, korespondent WTC 2020 (2017-2020)
  • Soren Eskesen, Denmark, korespondent WTC 2021 (2018-2021)
  • Fermín Sánchez, Mexico, korespondent WTC 2022 (2019-2022)

Na obradach Zgromadzenia Ogólnego Polskę reprezentowała dr inż. Monika Mitew-Czajewska, przewodnicząca Podkomitetu Budownictwa Podziemnego. W obradach uczestniczyła również prof. Anna Siemińska-Lewandowska (fot. 11).

Podczas Kongresu odbyły się liczne spotkania Grup Roboczych (WG), animatorzy tych grup składali na Zgromadzeniu Ogólnym sprawozdania z prowadzonych w ostatnim roku prac. Sprawozdania są dostępne na stronie internetowej organizacji (www.ita-aites.org/corporate/wg&committees. Podczas obrad Zgromadzenia Ogólnego sprawozdania składali również przewodniczący stałych Komitetów ITA: ITA COSUF, ITA-CET (Committee on Education and Training, the ITA University network), ITA-CUS (International Tunnelling Association – Committee on Underground Space), ITAtech (Committee on technologies) oraz grupa ITAym (ITA Young Members Group).

Podczas Zgromadzenia Ogólnego zaprezentowano ponadto lokalizację kolejnej edycji cyklicznej konferencji Stowarzyszenia ITA-AITES – ITA Awards Conference and Ceremony (konferencji poświęconej wręczaniu nagród ITA-AITES), https://awards.ita-aites.org/. W roku 2019 konferencja ta odbędzie się 18 listopada w Miami przy okazji 5. edycji konferencji Cutting Edge organizowanej przez UCA of SME i Tunneling Journal. Nagrody będą wręczane w 9. kategoriach: główny/wybitny projekt roku (ponad 500 mln Euro), tunelowy projekt roku (50 mln – 500 mln Euro), projekt roku z uwzględnieniem renowacji (do 50 mln Euro), innowacyjny projekt roku, innowacyjny techniczny produkt/sprzęt roku, innowacyjne wykorzystanie przestrzeni podziemnej inicjatywa roku w zakresie bezpieczeństwa, młody inżynier roku w zakresie tunelowania oraz nagroda za całokształt osiągnięć indywidualnych.

W tym roku przyjęto 70 zgłoszeń kandydatów do poszczególnych kategorii z 25 różnych krajów. Zwycięzcy zostaną ogłoszeni podczas ceremonii w Miami. Stowarzyszenie ITA-AITES zachęca inwestorów, firmy wykonawcze, architektów z całego świata do zgłaszania swoich projektów czy specjalnych osiągnięć do tego konkursu w kolejnych latach.

W środę 8 maja, pod koniec obrad, Zgromadzenie Ogólne w tajnym głosowaniu wybrało Meksyk jako organizatora kolejnego Światowego Kongresu Tunelowego. Odbędzie się on w Cancun w 2022 r. Jednocześnie przedstawiono informacje o stanie przygotowań do kongresów – w Kuala Lumpur w terminie 15-21 maja 2020 (www.wtc2020.com) oraz w Kopenhadze w terminie 16-20 maja 2021 roku (fot. 12).Piosenkarka oraz mistrz ceremonii otwarcia – Serena Rossi